Już przeszło rok trwa ogólnonarodowa dyskusja na temat wydarzeń na Broad Peaku w marcu 2013 roku. Specjalna komisja pod kierownictwem Piotra Pustelnika zbadała przebieg wyprawy i wypracowała raport, nie obniżyło to jednak temperatury polemik. W dniu 23 listopada 2013 sprawa była tematem konferencji w Podlesicach, trafiła nawet – co dotąd się nie zdarzało – na biurka prokuratury. Artykułów i wywiadów zebrałby się pokaźny tom, w Warszawie i Krakowie powstały dwie obszerna książki o przebiegu wyprawy. Ukazał się właśnie „Taternik” 1/2014, w którym aż 40 stron wypełnia wypadkowa i okołowypadkowa problematyka. Długoletni prezes PZA, prof. Andrzej Paczkowski, przypomina tam (s. 19), jak wyglądało podejście do tych spraw zarządów i działaczy KW i PZA w dawniejszych latach – tych bez internetu, bez rzeszy wysokogórskich ekspertów i bez szukających tematów autorów. Wspomnienia prezesa Paczkowskiego przypomniały mi mój nigdy w całości nie opublikowany artykuł analityczny z tamtej epoki, napisany z inspiracji Zarządu PZA po tragicznych wydarzeniach na K2 w lecie 1986 roku. Artykuł miał się ukazać w „Taterniku”, przegrał jednak – jak wiele innych – z falą materiałów sprawozdawczych, które wtedy szeroką strugą napierały na dwa rocznie cienkie zeszyty naszego pisma. Materiał został więc skrócony i powielony do użytku wewnętrznego, następnie zaś (znów w skrócie) odbity w skromnym Biuletynie Komisji Bezpieczeństwa PZA, a dwa lata później przez Krzysztofa Barana w krakowskim „Taterniczku” (wrzesień 1988 s. 13–21). Niewielkie fragmenty ukazały się w „Gościńcu” 12/1986 na s. 27 z tytułem „Burza nad drugim szczytem Ziemi”.

Artykulik poszedł w zapomnienie i nie bez trudu odszukałem brudną kopię maszynową, którą przeczytałem, jak tekst dla mnie całkiem nowy. Zawarta w nim ocena odnosi się nie tylko do wydarzeń na K2, ale do całego bolesnego lata 1986 w Karakorum a nawet do himalaizmu w ogóle i warta jest przypomnienia jako historyczny już ślad toczonych wówczas debat. Ciekawe, że pewne dzisiaj szeroko rozwijane tezy i wnioski były już wtedy dostrzegane i są tam sygnalizowane, choć w „pigułkowej”, wymierzonej objętością tekstu formie. Artykuł zasługuje na odświeżenie także dlatego, że odwołuje się do wtedy jeszcze prowadzonej statystyki wypadkowej a także do kilku wydarzeń w Himalajach i Karakorum, dziś już zapomnianych, a jako przestrogi wciąż bardzo aktualnych (Hiltbrand, Prodanow, Ruedi). Nawiasem mówiąc, również opisy tych nieszczęść warto by wydobyć z niepamięci i z uwagi na ich wartość dydaktyczną przypomnieć w szczegółowszych wersjach – ew. z komentarzami do każdego z osobna. Pamiętamy sentencję: Uczmy się na błędach cudzych – życie jest zbyt cenne, byśmy się mieli uczyć na własnych.

Tekst artykułu publikuję bez zmian, według posiadanej maszynowej kopii z dwoma nieco późniejszymi dodatkami, dla wyróżnienia ujętymi w nawiasy kwadratowe. Drugi z nich w „Taterniczku” otrzymał tytuł „Posłowie”. Tekst pisany był niemal 30 lat temu a jednak nie stracił aktualności, tak jak nie odeszły w przeszłość wypadki i zagrożenia w górach wysokich. Zamiast tradycyjnego „summary” dołączam fragmenty angielskich komentarzy dwu znawców tematyki dużych wysokości, Adamsa H. Cartera i Paula Nunna.