4 listopad 44. Sobota. Nocowalismy u jakichs dobrych ludzi w Kroscienku. W nocy padal deszcz i bylo strasznie zimno. Stalem na warcie pod jakas weranda. Przed switem wymaszerowalismy za Kroscienko na wysoka gore do jakiejs chalupy. Z tej gory co zobaczylismy? wszystkie okoliczne szczyty byly biale! A wiec juz snieg! Zimno bylo jak diabli. Swoja droga mielismy przed soba cudny widok: u naszych stop lezalo rozsiane Kroscienko, Dunajec wil sie szeroka wstega i blyszczal w promieniach wschodzacego slonca, naokolo zas bielily sie lagodne szczyty. Ale tam nie bylo czasu na poezje – trzeba bylo myslec o czyms realnym. Kupilismy wiec 3 kury, naskrobalismy pieronowy garnek ziemniakow i mielismy sniadac. Juz sie mieso dogotowywalo, kiedy przyszedl rozkaz marszu. Trzeba bylo wszystko zostawic i isc! To jest naprawde pech! Ja mialem w chlebaku suszone jablka cierpkie i niedobre [niesmaczne], ale gryzlem je po drodze. Nioslem amunicje do rkm, co chwila robilem przysiad, kiedy gumy pod trzewikami napotykaly na jakis rozczlapany grzyb. Mimo to jednak podziwialem krajobrazy. Po jakichs 2 godz. marszu doszlismy na miejsce, gdzie nas pan Pazur okantowal jak sw. Michal diabla, zesmy sie spoznili. Zaraz tez zajelismy stanowiska w lasku na gorce nad szosa. Ja bylem ze Sosna jako amunicyjny do rkm, lezelismy moze 10 m od szosy, nieoslonieci, i mielismy strzelac do aut. Uszykowalem magazynki, granaty i moj kb. i czekalismy. Tymczasem nasi chwytali wszystkich cywilow i odprowadzali do chalup. Ja bylem cos niespokojny i mowilem do Sosny: my bedziemy na nich tak dlugo zasadzki robic, az oni na nas nie zrobia. Czekalismy tak moze z godzine, az tu z prawej strony, od Czorsztyna strzaly – (przedtem jeszcze Zak strzelil przez nieuwage) kilka pojedynczych i rkm. Ale co to? Pewnie trzecia kulka juz gwiazdala nad nami! Kis diabli? – mysle, ani auta nie bylo slychac, ani nic, i tu juz strzaly? To cos smierdzi, mowie do Sosny. Tymczasem strzelanina rozpetala sie na dobre, z malymi przerwami bily karabiny maszynowe, m-pi i granaty. Kiedy uslyszalem szybkostrzelny niemiecki erkaem pomyslalem zle z nami. Poslalismy Sojke w gore na zwiad, ale on juz nie wrocil. Kiedy uslyszelismy dlugie serie z m-pi gdzies w tyle nad nami, mowie do Sosny, co jest? czyzby nas Niemcy okrazyli? I sam wychodze na gorke. Patrze, a tu nasi wieja jak zmyci w kierunku wycofania – nic wiecej tylko mowie to Sosnie, bierzemy ciele na bary, i w nogi! Mielismy do przebycia gola gore moze jakies 300 m pod ogniem niemieckich kaemow. Ja bieglem, ile sil mi starczylo, mialem na sobie 12 magazynkow (to moze z 10 kg), ktore ugniataly mnie w obojczyk waskim pasem, karabin odbezpieczony w reku. Raz sie tak przewrocilem ze myslalem ze juz nie wstane, ale piekielny jazgot niem. karabinow dodal mi sil! Kule swistaly nad naszymi glowami, padaly przed – i za nami, ale wszyscy jakos biegli, nikt nie padal. Pod sam szczyt szedlem juz powoli – nie mialem sil do biegu. Strzelanina nie ustawala – zlecielismy jak wiatr w dol do wezbranego potoku. Ja nawet bieglem jego korytem, w wodzie i caly sie zmoczylem i spryskalem. Zwolnilismy dopiero za chalupami, tam pozbieralismy sie – brakowalo jeszcze moze 10-ciu. Mnie szarpal bol w piersiach paskudnie i przy zakaszleniu myslalem, ze mi pluca wyrwie. Wszyscy byli zmeczeni ale spokojni. Bieglismy dalej wawozem w gore. Niemcy jeszcze strzelali. Okazalo sie, ze jeden z naszych, mlody Orlik, ktory przedwczoraj do partyzantki przyszedl, zostal ranny w kolano. Zostawili go lezec, bo ogien byl tak silny, ze zabranie bylo niemozliwe.

Szlismy gorami, ostroznie ogladajac sie, czy nas nie gonia. W pewnej chwili nadlecial samolot Fieseler-Storch. Wszystko padnij! A on przelecial wolno nisko nad nami. Ale sukinsyny sie do nas dobieraja! W pewnym miejscu doszedl nas Bialy z 2-ma. Z naszych brakowalo jeszcze kilku, m.in. Tygrysa. Ja mialem strach o niego.

Powietrze bylo zimne jak lod, weszlismy na snieg, lezal cienka warstwa z poczatku, potem coraz grubszy. Po godzinie odpoczynku por. Pazur odlaczyl sie od nas, a my poszlismy sami na Luban. Snieg ziebil przez trzewiki niemilosiernie, a moje dziurawe, mokre, niewiele byly od niego cieplejsze. Zdawalo mi sie ciagle, ze w plucach mam cos oderwane, oddech mialem szybki i swiszczacy. Szlismy w sniegu po kostki na ubezpieczeniu ze Szponem i Zdziskiem (z Poznania). Przed nami grupa ciemnych sylwetek powoli piela sie pod gore. Na tle bialych swierkow i zadm snieznych przypominalo to scene z jakiegos alpejskiego filmu. Wchodzilismy w kraine basni o krolowej zimie. Mimo glodu, zmeczenia i swiezych przezyc, nie moglem sie nasycic cudownym widokiem. Naokolo swierki z obwislymi od sniegu galeziami, oszociale buki i krzewy tworza fantastyczna platanine krysztalowych galezi i konarow, gdzie niegdzie jeszcze kilka zielonych lisci lub ped maliny. Oprawny w te rosochate drzewa, roztaczal sie rozlegly widok na strone wschodnia, oko bieglo daleko na oswietlona pomaranczowym sloncem rownine, na ktorej ani sladu sniegu. Widac bylo kilka ladnych wiosek, wieze kosciolow i wreszcie podobny do rozsypanych ziarenek maku Nowy Sacz. Na horyzoncie jakies gory rozplywaly sie w blekitnej mgielce. (...) Jasny blekit nieba, niepokalana biel sniegu i pomaranczowa barwa nizin cudownie z soba harmonizowaly. Ciagnalem nogi w sniegu, przelazilem zwalone drzewa, i przeskakiwalem potoki wpatrzony w ten uroczy krajobraz. Szpon szedl przede mna i co chwila lufa karabinu strzasal mi za kolnierz snieg. Bylem glodny jak wilk – od Zdziska dostalismy po malutkim kawalku twardego chleba, smakowal jak marcepan. W sniegu po kolana przeszlismy Luban z milczeniem patrzac na ruiny schroniska – nieme swiadki tragedii. Nagle odslonil sie przed nami drugi cudowny widok – dolina Podhala zasnuta lekka mgielka. W oddali podobny do potoku goracej lawy, plonal w promieniach zachodzacego slonca Dunajec. Czerwony jak krew, wil sie w petlach i lukach, jakby szukajac drogi wsrod gor i pagorkow. Gdzies daleko bylo widac cos jakby miasto – to Nowy Targ. Tam nasi gdzies! Widok zamykaly rozowiace sie Tatry. Piekny naprawde jest ten swiat, ale ludzie niedobrzy na nim. Z poetyckiego uniesienia wyrwal mnie nagle gwaltowny upadek na tylna czesc ciala i kilkunastometrowy zjazd w dol. Pozbieralem sie, otrzepalem ze sniegu, wygrzebalem karabin i poszedlem dalej. Taki nasz los! Gdzies w stronie Gorca lecial samolot i slychac bylo wybuchy. Mialem obawe czy to naszego obozu Niemcy nie bombarduja. Pod nami rozciagala sie Ochotnica z dziesiatkami potokow. O zmroku zeszlismy w dol w Kudowskie – tam kwaterowalismy u jednego gazdy. Na kolacje byl rosol z ziemniakami i kury (po 100.- zl). Najedlismy sie do syta. W izbie bylo cieplo, az za cieplo, czysto i przyjemnie. Gadalismy o wszystkim ale nie o dzisiejszych wypadkach – juz poszly w zapomnienie! Nie bylo miedzy nami Tygrysa – moze ranny – moze zabity? ktoz to wie? O niego mialem najwieksza obawe.

5. 11. 44. Niedziela. W drodze powrotnej wstapilismy do kosciola podziekowac Bogu za ocalenie i prosic o dalsza opieke. W obiad bylismy w obozie, krotko za nami nadszedl Tygrys! Odprowadzil on rannego Fryzjera i Junaka. Biedny Fryzjer! Jest dosc mocno ranny w posladek. Od niego nasze przyslowie: „W dupe ranny pod Krosciankiem”. Gerhard wczoraj jednego Niemca zastrzelil i bardzo dumny z tego.