W czerwcu tego roku uczestniczylem w ekspresowej wyprawie na Mount McKinley, najwyzszy szczyt Ameryki Polnocnej (6194 m czyli 20.320 stop). Nasza grupa liczyla 13 osob – jak sie okazalo, byla to szczesliwa trzynastka. W jej sklad wchodzilo 4 lodzian – Marek Grochowski, Marek Jozefiak, Piotr Pietrzak i Marek Rozniecki (kierownik) oraz 9 alpinistow ze Slaska i Warszawy: Basia Batko, Alina Markiewicz, Slawek Molendowicz (sekcja nowojorska), Jurek Natkanski, Kazio Rosiak, Jarek Wocko, Darek Zaluski, Rysiek Pawlowski i Krzys Wielicki. Ta ostatnia dwojka stanowila Alaska Extreme, ktorej celem bylo przejscie drogi Cassina. Niekorzystne warunki sprawily jednak, ze wszyscy skierowali sie na West Buttress – droge Jima Gale i Billa Hacketa z lipca 1951 roku.

W czerwcu spotykamy sie z grupa slaska w Anchorage, gdzie my dotarlismy dzien wczesniej. Uzupelniamy tu braki w sprzecie i zywnosci, by nastepnego dnia wynajetym mikrobusem dotrzec do Talkeetny. Po odprawie w Denali National Park przepakowujemy sie i i firma Air Taxi przerzuca nas na ladowisko na lodowcu Kalhitna. Tutaj czesc bagazu ladujemy na sanki i ruszamy w droge do bazy na wysokosci 2400 m. Oczywiscie jest to mozliwe dzieki temu, ze latem noce sa jasne. Aby przyspieszyc transport, kazdy z nas ciagnie po 2 pary sanek, zwiazanych systemem katamaranu. Pewnych klopotow przysparzaja strome trawersy, na ktorych katamaran porusza sie jak wahadlo. Nazajutrz wyruszamy do obozu I (3150 m). Na tym odcinku konieczne sa duralowe rakiety sniezne, ktore wypozyczylismy w Talkeetnie. Mozemy teraz ciagnac tylko po 1 parze sanek, w zwiazku z czym trase miedzy obozami I i II pokonujemy dwukrotnie. Za pierwszym razem cala droge trzeba bylo torowac, albowiem swiezy opad calkowicie przykryl wczesniejsze slady. Drugie przejscie bylo przyjemniejsze: piekna, sloneczna noc i kapitalne widoki. Ok. 6 rano docieramy powtornie do "dwojki", gdzie czeka juz wczesniej rozbity namiot. Aby uzyskac oslone przed wiatrem, na Mount McKinley wszystkie namioty ustawiane sa w jamach snieznych.

Oboz II – to prawie miasteczko: ok. 30 namiotow rozbitych przez alpinistow z calego swiata. W tym roku Polacy byli w masywie Denali reprezentowani wcale licznie. Spotkalismy grupe harcerzy ze Slaska oraz Krzysztofa Liszewskiego z Lodzi i Jerzego Zondka z Bielska-Bialej. Ta dwojka miala ambitne plany, ale choroba Jurka uniemozliwila ich realizacje. Krzys Liszewski na kilka dni przed nami osiagnal wierzcholek. W obozie tym dyzuruja rangersi z Denali National Park, mozna tam uzyskac pomoc medyczna, informacje o pogodzie, a takze korzystac z dwoch slawojek. Sa to urzadzenia nietypowe: o scianach bocznych czy drzwiach z serduszkiem nie ma mowy, za to panorama gorska pelne 360 stopni. Dalsza droga prowadzi na przelaczke w grani wyprowadzajacej na plateau 5300 m (17 000 stop), gdzie tradycyjnie staje oboz III (ostatni). Od szczeliny brzeznej na przelecz prowadzi ciag lin poreczowch. Sa dwie liny – jedna dla schodzacych, druga dla wchodzacych (ruchem, jak na razie, jeszcze nikt nie kieruje). Wspinamy sie w nocy – jest wtedy twardo i mozna uniknac tloku. 14 czerwca 1997 wyruszamy po poludniu z obozu III. Na przeleczy Denali (5550 m) spotykamy Krzysia Wielickiego. Tego dnia wyszedl on z "dwojki" i po niecalych 11 godzinach wrocil przez wierzcholek do obozu. Idac dalej spotykamy schodzacych z gory kolegow i Basie Batko, dla ktorej Mount McKinley jest trzecia piekna gora w tym roku (po Aconcagua i Ama Dablam). Pogoda sprzyja, brak wiatru, temperatura ok. -30 stopni. Na szczycie stajemy obaj z Markiem Jozefiakiem o 23:55 – jako ostatni zespol tego dnia – zaraz po trojce Anglikow. Szczytowe zdjecia (oczywiscie bez lampy), w drodze powrotnej krotkie odpoczynki (posypiamy w obozach III i I) i 16 czerwca male Cesny firmy Air Taxi zabieraja nas z ladowiska na lodowcu Kahiltna do Talkeetny. Swietujemy tu imieniny Aliny, humory swietne. Rzeczywiscie poszlo nam nadspodziewanie dobrze, 10 osob na szczycie, wszyscy zdrowi a w dodatku to tempo! Duza satysfakcja, koszt ok. 2500 dolarow od osoby, z czego prawie polowa to przelot Warszawa – Anchorage – Warszawa. Srednia wieku grupy lodzkiej to bez mala 49 lat! Wyprawa ta uswietnilem moj maly jubileusz 40-lecia uprawiania taternictwa (od grudnia 1957). Teraz wypada pomyslec, co dalej...

Z koncem zimy i wiosna 1997 r. w Zakopanem i w Tatrach trwaly prace nad filmem o Mariuszu Zaruskim, ktory ma zainaugurowac duzy serial TVP, zatytulowany "Zdobywcy Karpat". W postac Zaruskiego wcielil sie przewodnik i ratownik, Jan Gasienica-Roj, rezyserem i operatorem jest Jacek Zygadlo. Nakrecono m.in. sceny zjazdu na nartach z Koziego Wierchu, akcje szukania zwlok Karlowicza (zainscenizowana nie pod Koscielcem, lecz w Glebokim Zlebie), obrazki z kursow narciarskich w Zakopanem. W scenariuszu wykorzystane zostaly materialy z przesluchan Zaruskiego przez NKWD i jego pobytu w wiezieniu. Premiera filmu przewidziana jest na miesiace jesienne.

Nakladem wydawnictwa GREG s.c. w Warszawie ukazala sie wazna ksiazka o generale Zaruskim, zatytulowana "Mariusz Zaruski – Opowiesc biograficzna". Jej autorka, Henryka Stepien, oparla swa prace na solidnej lekturze i wnikliwych badaniach archiwalnych, dzieki czemu przynosi ona szereg nieznanych faktow z bogatego zycia Generala, a takze kilkanascie dotad nie reprodukowanych zdjec, w tym paru tatrzanskich. Interesujace sa wypowiedzi osob, ktore mialy szczescie znac Zaruskiego osobiscie, wsrod nich Witolda H. Paryskiego. Poszczegolne etapy zycia bohatera rzutowane sa na szeroko nakreslone tlo epoki – w tym historie taternictwa i turystyki tatrzanskiej. Gorskim konsultantem ksiazki byl Witold H. Paryski, autor pierwszego studium biograficznego o Zaruskim ("Taternik" 1/1948 ss. 16–22), a podczas jej publicznej prezentacji w Warszawie role promotora pelnil prof. Andrzej Paczkowski. Ksiazke, ktora w naszych biblioteczkach zastapi popularna gawede Nadziei Druckiej "Kurs na slonce", mozna nabyc w ksiegarniach gorskich lub wprost u wydawcy – tel./fax (0-22) 10 30 52.

Na notatke pod tym tytulem natknal sie w "Dzienniku Zachodnim" 124/1997 nasz beskidzki korespondent, Zbigniew Kubien z Andrychowa. Oto w skrocie jej tresc:

Radnych i czlonkow wladz Czestochowy idacych na posiedzenie Rady Miasta czekala niespodzianka. Przed drzwiami stal brodaty mezczyzna z plecakiem i wszystkim wreczal prezent w postaci ksiazki. Dopiero spojrzenie na strone tytulowa sprawialo, ze usmiech zadowolenia zastygal na twarzach. Na twardej obwolucie widnial bowiem napis: "Na kolanach do koryta". Rozdajacym prezenty okazal sie znany czestochowski ksiegarz i antykwariusz, Zbigniew Biernacki, ktory w ten sposob chcial zaprotestowac przeciwko postepowaniu urzednikow, od 5 lat nie potrafiacych czy nie chcacych zalatwic sprawy sprzedania mu 20 m² podworka na rozbudowe antykwariatu. Do ksiazki dolaczony byl list, wyjasniajacy intencje ofiarodawcy. Warto dodac, ze chociaz tytul jest znamienny (zwlaszcza dla notabli z Czestochowy – Red. GS), to sama ksiazka mowi o czyms calkiem innym, mianowicie o gorskich wspinaczkach.

O jego ciezkiej chorobie dowiedzialem sie kilka miesiecy temu, w czerwcu zas przyszla wiadomosc, ze zmarl w Jeleniej Gorze po operacji glowy. Mial przezwisko "Szwagier", byl zapalonym wspinaczem, a pogodne i wesole usposobienie zjednywalo mu licznych przyjaciol. Na liscie czlonkow Sudeckiej Sekcji Alpinizmu PTTK figurowal juz w latach 1955–56, do Kola Sudeckiego KW nalezal od samych jego poczatkow. Wspinal sie w Sokolikach i Snieznych Kotlach, oczywiscie takze w Tatrach. W sierpniu 1958 "zabralem" go z soba w Kaukaz – w ramach tzw. III Polskiej Wyprawy. Budzilo to wtedy pewne watpliwosci, szczegolnie wsrod tych, ktorzy musieli zostac w domu. Waldek sprawdzil sie jednak nadspodziewanie: byl dobry zarowno w skale, jak i w lodzie, mimo iz lodowiec i seraki zobaczyl po raz pierwszy. Zaliczylismy wspolnie "nie tkniete polska stopa" szczyty Sulachat Golowa (3439 m), Sofrudzu (3785 m), Maly Dombaj Ulgen (3800 m – 14 VIII 1958) i Belala Kaje (3852 m) – dwa ostatnie tzw. sportowymi drogami, z wariantami IV–V. W r. 1965 Waldek zostal prezesem Kola Sudeckiego KW – po juz zbyt dlugiej mojej kadencji. Na "tronie" klubowym zapisal sie bardzo dobrze: byl aktywny, jak nigdy dotad.

Zegnamy go z prawdziwym zalem. Dolacza do Jurka Stankowskiego z Walbrzycha, Gienka Ruffa, Waldka Siemaszki, slawnego gospodarza "Samotni", Staszka Kiezunia, naczelnika Sudeckiej Grupy GOPR, Koli Golubkowa, Leszka Rozanskiego. Z Zygmuntem Piotrowskim, sasiadem przez tory kolejowe, wspina sie z cala pewnoscia tam wysoko, na snieznobiale, rozblyskujace sloncem szczyty.