Wyprawa dzialala w skladzie: Piotr Pustelnik – kierownik, Gonzalez Velez (Portugalia), Dojczin Wasilew (Bulgaria), Denis Urubko (Kazachstan), Sergio Martini i Simone Moro (obaj Wlochy). 8 kwietnia 2000 dolecielismy helikopterem do Syangboche; od 9 do 12 kwietnia trwala wedrowka do bazy pod Everestem – z noclegami w Tengboche, Pheriche i Lobuche. 13 kwietnia zostala zalozona baza na morenie lodowca Khumbu. 14 kwietnia dotarlem do obozu I na skraju Western Cwm (ok. 6000 m), w celu zostawienia tam namiotu i sprzetu. Tego samego dnia wrocilem do bazy. 17 kwietnia wraz z Dojczinem wyszlismy z zamiarem zalozenia obozow I i II. Po noclegu w obozie I, 18 kwietnia doszlismy do obozu II (6400 m) z depozytem sprzetowym i na noc wrocilismy do "jedynki". 19 kwietnia ustawilismy namiot w miejscu obozu II i przenocowalismy w nim. Nastepnego dnia Dojczin wrocil, ja zas poszedlem do podstawy sciany Lhotse, by wyniesc namiot i liny. 21 kwietnia wrocilem do bazy.

25 kwietnia wraz z Dojczinem i Gonzalezem dochodze przy silnym wietrze do obozu II. Po noclegu wraca Gonzalez, ktory odczuwa jeszcze braki aklimatyzacyjne, a my dwaj docieramy do obozu III (7300 m). Po przenocowaniu wracamy do bazy. W drodze Dojczin skarzy sie na bol gardla i krtani oraz dusznosci. Po zejsciu jest pod opieka lekarza. Ja schodze na odpoczynek do Pengboche. 2 maja wyruszam wraz z Gonzalezem do obozu II. W tym czasie Moro i Urubko zakladaja oboz na Przeleczy Poludniowej, majac w planie najpierw Everest, a potem trawers od Everestu do Lhotse. 3 maja moj zespol dociera do obozu III, gdzie zastaje namiot zniszczony i zasypany sniegiem. Nocujemy goscinnie w namiocie wyprawy gruzinsko-rosyjskiej. Po nocy, oslabiony wysokoscia Gonzalez rusza w dol, ja natomiast zabieram namiot, liny i sprzet wspinaczkowy i deponuje wszystko na skalach Yellow Band. 5 maja jestem z powrotem w bazie. Od 5 do 9 maja w rejonie Everestu panuje bardzo zla pogoda.

10 maja po rozmowach w bazie gruzinskiej powstaje zespol zlozony ze mnie, Gonzaleza i Bena Kaszakaszwilego, kierownika wyprawy gruzinskiej. Planujemy odbudowanie obozu III, postawienie i wyposazenie obozu IV i, o ile to bedzie mozliwe, wejscie na Lhotse. Wedlug prognoz, okolo 13–14 maja pogoda ma byc bezsniezna i niezbyt wietrzna. W wejsciu maja nam towarzyszyc Szerpowie wyprawy gruzinskiej, Nawangle i Pemba Nuru. 12 maja nocujemy w obozie II, nastepnego dnia odbudowujemy oboz III (dwa namioty), a 14 maja osiagamy wysokosc 7800 m (Gonzalez zawraca z powodu odwodnienia). Wobec niemoznosci znalezienia na polu snieznym nieoznakowanego depozytu sprzetowego wyprawy gruzinskiej, wracam do wysokosci 7500 m i zabieram caly pozostawiony tam moj sprzet, ktory wynosze do miejsca obozu IV. Ustawiamy namiot i Nawangle wraca do "dwojki". 15 maja o 7.30 Beno, Pemba i ja wyruszamy w kierunku szczytu. W drodze poreczujemy 400 m w kuluarze. Okolo 18.30 jestesmy na wierzcholku i prawie od razu schodzimy w dol. Zejscie trwa dlugo i dopiero okolo godz. 23 docieramy do namiotu. Po prawie bezsennej nocy schodzimy do obozu III, a potem przez oboz II do bazy, ktora osiagamy 16 maja wieczorem.

Pogoda zalamuje sie. 18 maja wychodza Gonzalez i Dojczin, by 21 maja podjac probe wejscia. Dojczin wraca prawie natychmiast z obozu IV, a Gonzales dochodzi do ok. 8400 m, skad zawraca w zalamaniu pogody. Z trudem dociera do obozu II i po nocy pod opieka lekarza schodzi do bazy. W tym czasie, 19 maja Sergio Martini wchodzi wraz z zespolem slowenskim na Lhotse, koncac tym samym Korone Himalajow. 22 maja wszyscy sa w bazie, z wyjatkiem Simona i Denisa, ktorzy zostaja pod opieka wyprawy gruzinskiej. 23 maja opuszczamy lodowiec Khumbu i 26 maja stajemy w Lukli, by nastepnego dnia odleciec do Katmandu.

Wiosna 2000 byla w masywie Everestu sezonem kolejnych rekordow. Bazy po obu stronach gory wypelnila maksymalna dotad liczba wypraw (57, w tym 6 hiszpanskich), na szczycie zas stanela nienotowana rzesza alpinistow: 133, o 13 wiecej niz w rekordowym sezonie wiosennym 1999. Darko Berljak pisze w pismie "Hrvatski planinar", ze na lodowcu Khumbu zastal ok. 400 namiotow i ok. 500 ludzi, nie liczac setek trekkerow. Zainteresowania alpinistow nie budzily przy tym ani trudne drogi, ani sciany, wazne bylo tylko zaliczanie szczytu: 55 wejsc dokonano droga normalna od Tybetu, 73 grania poludniowo-wschodnia, 5 polska droga czyli tzw. Filarem Poludniowym. Poprawiony zostal rekord szybkosci wejscia: 33-letni Szerpa Babu Chhiri – znany z niedawnego biwaku na szczycie – wbiegl na Mount Everest w 16 godzin i 56 minut, korzystajac z dobrze przedeptanej drogi. Z bazy wyruszyl 20 maja o godz. 17, szedl cala noc, stajac na czubku 21 maja o godz. 9.56. Bylo to jego 10 wejscie na Everest, podczas gdy Appa Sherpa zaliczyl juz 11 wejsc – wszystkie bez tlenu. Mamy nowego rekordziste wieku Everestu, ktorym od 19 maja jest Japonczyk Toshio Yamamoto, liczacy 63 lata – poprzedni rekord od 7 pazdziernika 1993 nalezal do Hiszpana Ramona Blanco (60 lat i 160 dni), zas od 12 maja 1999 do o dzien starszego Gruzina, Lwa Sarkisowa (60 lat i 161 dni). Rowniez wiek everestowskich pan przesunal sie w gore i przekroczyl piecdziesiatke: rekord ustanowila 22 maja Ania Czerwinska: 50 lat i 10 miesiecy (zdjecie, por. GS 12/2000). Jej poprzedniczki byly o prawie 4 lata mlodsze, a jedna z nich zmarla w trakcie zejscia. Nie powiodla sie natomiast proba obnizenia wieku meskiego, podjeta przez 15-letniego Tembe Tseringa. Na uskoku Hillary'ego poodmrazal on sobie dlonie i stracil palce u obu rak. Najmlodszymi pozostaja 17,5-letni Nepalczyk Shambu Tamang (od 1973) i o miesiac mlodszy Francuz Bertrand Roche "Zebulon" (od 1990).

Sezon jesienny 2000 przyniosl mniej wejsc, ale takze niemala sensacje, jaka byl pierwszy kompletny zjazd na nartach z czubka Everestu az do bazy – w wykonaniu Slowenca Davorina Karnicara (7 pazdziernika 2000, 3500 m deniwelacji, 5 godzin). (jn)

W dniach 29 czerwca – 1 lipca 2000 przeszedlem gan Tatr Zachodnich od horarni w rejonie Przeleczy Hucianskiej po Kasprowy Wierch. Miala to byc dwuosobowa wyprawa Sekcji Alpinizmu SKT, ale moja partnerka wolala do Normandii, szedlem wiec sam wsrod czarnych chmur i w podmuchach lodowatego wiatru, co mialo niejaki wplyw na nastroj. Na biwaku pod Salatynem zamarzla mi woda w namiocie, a podczas drugiego biwaku, pod Siwa Przelecza, wiatr omal nas (namiotu i mnie) nie porwal. Na szczescie nie padalo; nieliczni spotykani Slowacy, pytani o wiesci z radia na temat pogody, powtarzali "nie bude prsat'" i to pozwalalo mi wytrwac, a w nagrode na Przeleczy Tomanowej nawet pokazalo sie slonce. Mimo opisane warunki przejscie trwalo tylko 2½ dnia; ten w koncu niezly czas sprawil, ze stary czlowiek troche sie dowartosciowal, i goraco polecam te metode innym.

Zasmucila nas wszystkich wiadomosc o smierci w lawinie naszego kolegi klubowego, Janusza Ksieskiego (39 lat). Wraz z Tomaszem Fastnachtem wracal on 28 stycznia ze Slowacji przez Polski Grzebien. Nad Stawem Zmarzlym trawersowali niezbyt stromy stok i spadli z lawina typu deskowego, niezbyt gruba lecz o duzej powierzchni (wedlug gazet 100 x 200 m). Tomasz wydostal sie sam i przez telefon komorkowy zawiadomil policje w Nowym Targu, ta zas centrale TOPR w Zakopanem. Ratownicy przylecieli szybko "Sokolem" z dwoma psami lawinowymi – jeden z nich, "Piorun", w ciagu paru minut odnalazl plytko przysypanego Janusza, ktorego niestety odkopano juz martwego. Proby reanimacji okazaly sie bezskuteczne. Jak stwierdzono, utopil sie on, byl bowiem zasypany z glowa w wodzie, wygniecionej ciezarem lawiny na pokrywe lodowa stawu. Ratownicy Horskiej sluzby pojawili sie troche pozniej, gdyz ich helikopter obslugiwal inna akcje ratunkowa. W Tatrach nie bylo od dluzszego czasu wiekszych opadow i pewnie nikt sie nie spodziewal, ze moze byc lawiniasto, choc zejscie z Polskiego Grzebienia ma pod tym wzgledem nie najlepsza slawe. Czesc informacji prasowych i radiowych o ostatniej tragedii wiazala ja nie ze Zmarzlym, lecz z pobliskim Litworowym Stawem. Wypadek powinien byc szczegolowo zanalizowany.

Barbara Morawska-Nowakowa jest laczniczka miedzy roznymi srodowiskami klubowych seniorow – zaprasza na spotkania, zawiadamia o jubileuszach, czasem tez, niestety, o smierci przyjaciol. I tym razem telefon od niej przyniosl taka wiadomosc: 26 grudnia zmarl w Rabce Roman Lazarski, powszechnie znany jako "General". Urodzil sie 4 listopada 1929 r. w Zagrzebiu, gdzie jego ojciec byl konsulem RP. Okres wojny spedzil w Rabce, z wyksztalcenia byl fizykiem, w r. 1974 obronil prace doktorska z biofizyki. Byl dzialaczem Kola Krakowskiego KW (m.in. prezesem), a w kadencji 1960–63 czlonkiem Zarzadu Glownego KW i wiceprzewodniczacym Komisji Sprzetowej. Wspinal sie w skalkach, Tatrach, Alpach, uczestniczyl tez w wyprawach. W r. 1959 uzyskal stopien instruktora taternictwa. Kilka dobrych drog zrobil z pierwsza zona, Barbara ("Pampuszyca", "Generalowa"), do jego czestszych partnerow nalezeli Andrzej Stanoch, Jerzy Potocki, Marian Bala, Wienczyslaw Kogut, Adam Skoczylas. W Tatrach ma nowe drogi, np. na polnocnej scianie Malego Jaworowego Szczytu czy na Skrajna Rogowa Przelecz (obie 1956), robil tez trudne przejscia zimowe (np. Zleb Drège'a w 1957). W r. 1959 wspinal sie w Kaukazie (na Dzantugan i inne szczyty), w 1961 w Alpach Julijskich (m.in. powtorzenia dwoch drog na polnocnej scianie Triglavu), w 1962 byl czlonkiem grupy krakowskiej II Polskiej Wyprawy w Hindukusz i uczestniczyl w pierwszych wejsciach wyprawowych na Kohe Awal (5800 m, 17 VIII) oraz na strzelisty Kohe Tez (7015 m, 29 VIII, w trzecim zespole). To drugie wejscie wprowadzilo go do naszej owczesnej elity pierwszych zdobywcow 7-tysiecznikow i bylo kulminacja jego gorskiej kariery. Ciekawily go tez skromniejsze zdobycze, jak np. kruche i przeszyte trawkami zerwy pieninskiej Sokolicy (dwie drogi w lipcu 1961). W r. 1958 glosno bylo o jego (roznie relacjonowanej) przygodzie podczas proby przejscia Hokejki na Lomnicy. Asekurowany przez Adama Skoczylasa, odpadl przy forsowaniu przewieszki – noc spedzili w omiatanej deszczem i sniegiem scianie, czekajac na pomoc THS. Ratownicy zjawili sie o switaniu, a nawiazujac do tytulu znanego opowiadania Adama wolali z gory "Adamo, uz ideme!" Na lata emerytury Roman wrocil do Rabki i na mile sercu gorczanskie szlaki. Pochowany zostal w Rabce 29 grudnia, odprowadzany przez rodzine i przyjaciol. (jn)