W odroznieniu od wielu bezimiennych przeleczy, ta miala wlasna nazwe ludowa: od pancerza "rzucajacych sie w oczy plyt" zwana byla przez juhasow "Glazami" (glazy = goralskie "plyty"). Pod tym imieniem jako pierwszy zapisal ja na lamach "Jahrbuch des UKV" 1879 (s.344) Viktor Lorenz – bez watpienia najlepszy wowczas znawca Tatr, chodzacy m.in. z koziarzami z Jurgowa, jako autor na wskros wiarygodny. Nalezy przyjac, ze przelecz Glazy przeszedl ok. 1875 r. – z tekstu wynika, ze trudnosci drogi, w tym mokre i sliskie plyty skalne, byly mu dobrze znane, wspomina tez przejscia innych ludzi, moze gorali, dokonywane w dogodniejszym suchym okresie. Latem 1895 r. austriaccy geodeci musieli zatknac w siodle przeleczy tyczke miernicza (w 1876 punkt ten nie byl mierzony). Powtarzane w literaturze twierdzenie, ze pierwszymi turystami byli tu w r. 1907 Beynarowicz i Karlowicz wynika ze slabej znajomosci zrodel. Od Lorenza "Glazy" przejeli tworcy tresci turystycznej mapy "Hohe Tatra" 1:40 000, wydanej w Wiedniu w r. 1881 i kilka razy wznawianej. Na progu XX wieku w literaturze niemieckiej dla przeleczy ustalila sie wtornie nazwa Froschseescharte, Mullerscharte. Gyula Komarnicki mial wahania: w tomie II (1918, s.104) w tekscie podaje Mullerscharte, na mapce zas (s.104–105) Mullerjoch. Polskim autorom ludowa nazwa Glazy nie byla znana – przykladem Gustawicz w Slowniku Geograficznym I 1880 s.851: "przelecz, laczaca Rysy [=Zabi Szczyt Wyzni] z Mlynarzem". Nie ma o niej wzmianki u Eljasza, brak jej nawet na szczegolowej mapie "Tatry Wysokie" TT z r. 1903.

Janusz Chmielowski zignorowal zapis Lorenza, a co gorsza "Glazy" (nota bene tutaj wcale nie jedyne w Tatrach) uznal za forme niemiecka, wprowadzajac na jej miejsce wlasna biurkowa "Przelecz pod Mlynarzem" ("Przewodnik po Tatrach" II 1908 s.201; s.204 "Przelecz pod Mlynarzem [po niem. Glazy Scharte; patrz Rocznik Weg. Tow. Karpack. z r. 1879, str.344])". "Przelecz pod Mlynarzem" pojawia sie w przewodniku Chmielowskiego i Swierza, uzywal jej "Taternik", wsrod turystow spopularyzowal ja Tadeusz Zwolinski na kolejnych wydaniach mapy "Tatry Polskie" 1:37 500 (od I wydania z r. 1912 poczynajac), takze w roznych edycjach przewodnika po Tatrach (np. wyd. II 1925 s.193, wyd. III 1927 s.211 itd.). Ciekawe, ze na swych wielkoskalowych mapach (od 1931) ograniczal sie tylko do podania koty 2037 m.

Dla przeleczy oddzielajacej od Mlynarza pozniejsza Mlynarke wojenny "Taternik" zaproponowal nazwe Niznia Przelecz pod Mlynarzem (r. XXV, 1943, s.76), co zatwierdzila Komisja do Spraw Imiennictwa Tatrzanskiego w "Taterniku" 1947 s.69. Czesc autorow slowackich i czeskich przyjela pomysl Chmielowskiego w brzmieniu "Sedlo pod Mlynarom", inni (jak np. Milos Janoska, 1923) woleli wzor niemiecki, czyli "Mlynarovo sedlo" (czeskie "Mlynarovo sedlo"). Opracowujac swoj przewodnik, Witold H. Paryski uznal te druga, przymiotnikowa wersje za bardziej udana i w t. VII "Tatr Wysokich" (1954, s.95) w miejsce Przeleczy pod Mlynarzem wpisal wlasna wersje – "Mlynarzowa Przelecz, zwana tez Przelecza pod Mlynarzem". Rownolegle wprowadzil i inne regulacje (s.97): Niznia Przelecz pod Mlynarzem przemianowal w Wyznia Bialowodzka Przelaczke zas Niznia Mlynarzowa Przelecz przeniosl miedzy Mlynarze Wielki i Posredni. Pare lat pozniej oba nowe pomysly Paryskiego przyjeli bez zmian autorzy slowaccy (Vysna bielovodska strbina i Nizne Mlynarovo sedlo).

Wzgardzone przez Chmielowskiego "Glazy" do polskich publikacji nie weszly w ogole, a historia nazwy przeleczy jest przykladem pochopnej, politycznie umotywowanej decyzji nazewniczej, w ktorej wyniku sztuczny i bezbarwny banal – Przelecz pod Mlynarzem, Mlynarzowa Przelecz – wyparl oryginalny twor ludowy.

Jan Pawel II byl – i jest – zjawiskiem niezwyklym i kazda sfera jego zycia budzi powszechna ciekawosc. Tak jest m.in. z turystyka, ktora zreszta w jego dlugim ziemskim pielgrzymowaniu wcale nie byla marginalnym hobby. Jan Pawel II kochal przyrode, lubil ruch, byl w mlodosci wodniakiem, uprawial narciarstwo, ale najgorecej adorowal gory, u ktorych stop sie wychowal i ktorym pozostal wierny do ostatnich lat zycia. W dniu 13 pazdziernika 2005 r. z inicjatywy prof. Zdzislawa Ryna gorskiej pasji Papieza poswiecono w Krakowie specjalna konferencje naukowa, ktora skupila grono wybitnych prelegentow, w tym towarzyszy gorskich wedrowek ks. Wojtyly – dla nich wowczas poufale "Wujka". Wsrod referentow nie brakowalo znanych taternikow, takich jak ks. Roman Rogowski, Barbara Morawska-Nowak, Zdzislaw Ryn, Janusz Zdebski, Andrzej Matuszyk (refleksje pedagoga turystyki), Zbigniew Ladygin. Wygloszone referaty, zebrane w gruby tom, wydaly wspolnie AWF im. Bronislawa Czecha oraz COTG PTTK. Opracowanie ksiegi powierzono redaktorowi "Wierchow", Wieslawowi A. Wojcikowi, zasluzonemu tworcy kilku podobnych publikacji. Zachowujac roznorodnosc i lekka forme narracji, nadal on calosci jednolity ksztalt a przy tym range niemal dziela naukowego. Mrowczej pracy wymagalo zebranie i sprawdzanie zrodel, nazwisk, dat, cytatow, cenne sa liczne odeslania do literatury, w tym do dawno zapomnianych gazet. Az 80 stron zajely streszczenia w 3 jezykach oraz tak przydatny indeks. Pro domo sua odnotujmy, ze w artykule "Karol Wojtyla – Jan Pawel II w polskim pismiennictwie turystycznym" czesto wystepuje "Taternik", a do "papieskich" mediow zostal tez zaliczony "Glos Seniora", ktory red. Wojcik szeroko scharakteryzowal jako "ewenement wydawniczy" (s.235–236). Ksiazka przynosi wiele ciekawych watkow bocznych, np. artykul Barbary Morawskiej-Nowak o taternictwie (wcale nie niedzielnym) ks. biskupa Jozefa Rozwadowskiego i ks. prof. Ignacego Rozyckiego. Slow osobnego uznania domaga sie wystroj ksiazki, do ktorej redaktor zdolal wyszperac ok. 20 nieznanych fotografii z "Wujkiem" jako bohaterem. Skromne, nieprofesjonalne fotki sprowadzaja Jana Pawla ze spizowych pomnikow prosto pomiedzy nas turystow: siada z nami do sniadania, brodzi przez potok (s.266), wedruje na nartach po Gorcach, wyciaga w marszu nogi obute w swojskie trampki (s.258), gawedzi wesolo przy biwakowym posilku. I taki zostaje w naszej pamieci po lekturze tej niezwyklej ksiazki. (jn)

27 kwietnia 2007 r. zmarl w Krakowie prof. dr hab. Andrzej Radomski, cale dorosle zycie zwiazany z naukami geologicznymi na Uniwersytecie Jagiellonskim. Wybitny specjalista w dziedzinie sedymentacji, stratygrafii i paleontologii, autor wielu cennych publikacji i podrecznikow. Czlowiek prawy i niezwykle skromny. Nalezal do Klubu Grotolazow, pierwszej nieformalnej organizacji taternikow jaskiniowych, zalozonej w 1950 roku. Bral udzial w wielu odkrywczych wyprawach do jaskin tatrzanskich i wowczas najglebszych jaskin swiata. W Tatrach penetrowal m.in. Szczeline Chocholowska, Jaskinie Mietusia, w r. 1955 w Jaskini Bielskiej na Slowacji pierwszy sforsowal niebezpieczny komin. Jako geolog zajmowal sie naciekami z mleka wapiennego, ktore badal wraz z Ryszardem Gradzinskim (opracowanie 1957). W r. 1956 przeszedl do dna przepasc Bezden Pczelin w Bulgarii (II przejscie w ogole). Wspinal sie tez na powierzchni. Tak np. korzystajac z pobytu w Bulgarii pokonal trudna 450-metrowa polnocna sciane Wichrenu, w tamte lata uchodzaca za najtrudniejsza w tym kraju. W imieniu grotolazow zegnal go nad grobem jego najblizszy przyjaciel, prof. Ryszard Gradzinski, ktory przypomnial dwie z takich znaczacych wypraw, nalezacych do glownych sukcesow Zmarlego: do jaskini Dent de Crolles w rejonie Grenoble (1957) i do jaskin Kuby (1961–62).

Drugi szczyt Ameryki i najwyzszy wulkan swiata, Ojos del Salado, wciaz nie daje spokoju topografom. Polska wyprawa w r. 1937 operowala calkiem uczciwa kota 6870 m, wzieta z map Riso Patrona (por. Wojsznis 1964 s.353). W r. 1956 wyprawy z Argentyny i Chile doliczyla sie 7084 m a nawet przeszlo 7100 m, co wysuwalo Ojos del Salado na pierwsze miejsce calego kontynentu. Wszystkie prace krytycznie zestawil Witold H. Paryski w "Taterniku" 3–4/1956, w znakomitym artykule "Wysokosc szczytu Nevado Ojos del Salado" (s.158–161). W tym samym czasie szczegolowa triangulacje przeprowadzila ekipa Adamsa H. Cartera z AAC, ktora uzyskala wynik 6893 m. Potem pomiary wiele razy powtarzano, pozostajac w poblizu warstwic 6850–6900 m. W tym roku w dniu 1 kwietnia na szczyt weszla trojka "Badaczy Dachu Ameryki", ktora dokonala pomiaru dwufrekwencyjnym GPS, obiecujac odczyt o ostatecznej precyzji. Zespol przeprowadzi tez identyczne pomiary porownawcze szczytow Aconcagua i Nevado Pissis (aktualnie 6883 m). Na tym drugim zostanie umieszczona tablica, przypominajaca uczonego francuskiego i pioniera kartografii chilijskiej, Pierre Aime Pissis. Wyniki pomiarow zostana opracowane w Instituto Geografico Militar (IGM). Geografowie wciaz poszukuja sensacyjnych ustalen, uparcie wraca 7000 m, choc przeciez tak Aconcagua jak Ojos del Salado zostaly gruntownie zbadane i nie powinny kryc zadnych juz tajemnic.