Tak się złożyło w tym roku, że sezon skalny rozpocząłem w styczniu wyjazdem do New River Gorge (NRG) na południu West Virginii. W ciągu kilku następnych miesięcy odbyłem na -- jak ja to nazywam -- "Bliski Zachód" kilkanaście podróży, odwiedzając również dwukrotnie Red River Gorge w Kentucky. W marcu kilka dni spędziłem z Hania Beutler w Red Rocks w Nevadzie, gdzie przypadkowo spotkaliśmy się z Krzyśkiem Belczyńskim. NRG jednak ze względu na położenie (6--7 godzin jazdy z domu w Pensylwanii) pozostaje w tym sezonie moim numerem 1. Nazwa "New" obejmuje skalne tereny piaskowcowe położone wzdłuż kanionu rzeki New, a także okolice jeziora Summersville i rzeki Meadow. Wspinanie sportowe, tradycyjne i mieszane. 2000 dróg, wybór przeolbrzymi i o wielkiej różnorodności (zdjęcia). Moimi wyjazdowymi partnerami byli Stefan Wiśniewski (Warszawa), Kuba Ciara (Wałbrzych), a przede wszystkim Hania Beutler. Jako "wspinacz niedzielny" spędzam mnóstwo czasu w podróży. Wyjazd do New to przecież 14 godzin jazdy w tę i z powrotem, trzeba przyznać, że w komfortowych warunkach, bo droga do Wirginii Zachodniej jest nie tylko wygodna, ale także niezatłoczona. Z głośników płynie muzyka Dave'a Douglasa, Billa Frisella, Keitha Jarretta lub Metallica. Wyjazdy te (ostatnio 5 weekendów pod rząd!) to niestety także niemałe wydatki na benzynę (o środowisku nie wspominam...). Policzyłem, że w naszym domowym budżecie pozycja "paliwo" w ostatnim miesiącu przekroczyła $ 600. To więcej niż wydajemy na żywność! W New zatrzymujemy się zawsze na kempingu Chestnut Creek, gdzie może panuje trochę "skoczylasowska" atmosfera, ale przynajmniej zawsze jest porządek, czyste kibelki i ciepły prysznic. Chociaż jestem "wspinaczem niedzielnym", to stale z ambicjami, nazwijmy to nawet sportowymi. Staram się wspinać przede wszystkim "od strzału". Próbuję się z dwunastkami, tej wiosny nawet z dużym powodzeniem. W tym sezonie udało mi się zrobić OS takie drogi, jak "Push" i "Ministry", obie 5.12b a ponadto 5.12a: "Control" i "Schneezal". Kilka innych dróg o podobnych trudnościach zrobiłem tez w Red River Gorge. Tam zresztą zwykle przychodzi mi to łatwiej, z uwagi na ich raczej wytrzymałościowy charakter, w czym czuję się pewniejszy. Na jednej z nich (Pine, 5.12a) przeżyłem piękny i długi lot, zakończony w koronie wielkiego drzewa. Ponieważ znalazłem się tam (w tym drzewie) zupełnie nieoczekiwanie, zaznałem sporych emocji... Oprócz ładnych dróg i pięknej skały, niepodważalną zaletą New jest relatywnie mały ruch wspinaczkowy. Ścisku w skałach nie czuło się nawet w majowy (19--21), świąteczny dla wspinaczy weekend, kiedy odbywało się doroczne, po raz czwarty z rzędu, New River Rendez-vous. Na zjazd ten przybyło ponad 700 osób. Było tłoczno i gwarno, ale tylko na biwakowej polanie Burnwood. Hojnie dopisali sponsorzy, a organizatorzy postarali się o liczne atrakcje, jak zawody wspinaczkowe i slackline, prelekcje, bezpłatne zajęcia szkoleniowe (pierwsza pomoc, fotografia, buldering, yoga, wspinanie w rysach), poczęstunki i piwo. Wśród prelegentów znalazł się znany komik (i rzecz jasna znakomity wspinacz) Timmy O'Neill, przybyły do Fayetteville prawie wprost z Polski, gdzie -- jak się dowiedziałem od Alka Lwowa i Maćka Ciesielskiego -- miał bardzo udane wystąpienie we Wrocławiu i gdzie wspinał się z sukcesami w "moich" Sokolich Górach (Hokej, Pod Zjazdem na Sukiennicach, Zulu-gula na Tępej). Na ogół chwalony jest za swoje występy, niestety tym razem zawiódł go instynkt prelegenta i dał przykład antyprelekcji. Kiedy snując żarty po trzech kwadransach pokazu tkwił stale przy trzecim przezroczu, zniechęciłem się. Nie zobaczyłem więc występujących po nim (grubo już po północy) Johna Varco i Craiga Luebbena. Ogólnie spotkanie zakończyło się wielkim sukcesem i zebraniem 10 000 dolarów, które posłużą na wymianę spitow. Dla miłośników rejonu ważnym wydarzeniem jest ukazanie się wznowienia przewodnika Steve Cartera, z którym warto też zaznajomić Czytelników naszej "Gazetki" (vide Nowości wydawnicze). Do zobaczenia na Legacy!

Wór hiperbaryczny, od nazwiska twórcy zwany też workiem Gamowa, od bez mała 20 lat ratuje z opresji ofiary choroby wysokościowej na wyprawach i trekingach. Opisane w literaturze przykłady skutecznych interwencji w przypadkach wysokościowego obrzęku mózgu (HACE) czy płuc (HAPE) idą w setki, niestety niedostatki konstrukcyjne urządzenia mocno ograniczają zakres jego stosowania: jest wielkie (2,2 x 0,65 m), ciężkie (przeszło 6 kg), drogie i dość skomplikowane w obsłudze, przy akcjach górskich nie należy więc na ogół do wyposażenia wyższych obozów, gdzie byłoby najbardziej potrzebne. Od pewnego czasu na Uniwersytecie w Innsbrucku pracuje zespół lekarsko-inżynierski, który proponuje radykalną modernizację konstrukcji worka -- z pełnym zachowaniem idei sprężania powietrza i symulowania tą drogą ratujących życie niższych wysokości. Prace są zaawansowane a nowy koncept opiera się na zastąpieniu kłopotliwego 2-metrowego cylindra (zdjęcie) małym przezroczystym hełmem ciśnieniowym, obejmującym tylko głowę i szyję. Hełmy takie już istnieją (CPAP-Helm) i znajdują zastosowanie w lecznictwie szpitalnym przy podawaniu tlenu lub sztucznym oddychaniu -- ten ma otrzymać dodatki w postaci specjalnego wentyla i ręcznej pompki, pozwalającej podnosić wewnątrz ciśnienie do pożądanego poziomu, ew. z dosączaniem tlenu. Lekki hełm można będzie zabierać na trekingi i wynosić do wysokich obozów, a co najważniejsze -- chorych można w nim będzie sprowadzać w dół bez potrzeby pozbawiania ich na czas zejścia zbawczego naddatku ciśnienia. Nie bez znaczenia będzie też oczywiście redukcja ceny. Ostateczny egzamin nowe rozwiązanie ma zdać latem w Pamirze, dokąd wyjeżdża zespół konstruktorów, lekarzy i "probantów", by na Piku Lenina (7134 m) w kolejnych obozach 4400, 5300 i 6400 m przeprowadzić praktyczne testy. Autorzy nazwali swój patent TAR-Helm (Thin Air Rescue-Helm) i włożyli dużo starań, by maksymalnie uprościć jego praktyczne użytkowanie -- bez grupy pomocników i bez potrzeby studiowania długiej instrukcji.

Jak pamiętamy, przy alpinizmie wysokościowym zachorowalność i urazowość jest bardzo wysoka (do 25%) a średnia śmiertelność wynosi 3%, co -- zauważmy -- w sposób obrazowy potwierdziła tej wiosny statystyka wejść i zgonów na Evereście, wcale nie będąca -- jak by wynikało z tonu mediów -- jakimś nadzwyczajnym dopustem bożym. Ponieważ większość wypadków śmiertelnych to ofiary AMS, HACE lub HAPE -- zmniejszenie tych zagrożeń powinno wyraźnie obniżyć owe drastyczne procenty. (jn)

To napawa optymizmem: nawet w tak rozdeptanym i zabudowanym masywie, jak Zugspitze (2962 m), można jeszcze znaleźć szmat dziewiczego terenu (zdjęcie). 13 maja Marcel Rossbach i Matthias Robl poprowadzili na północnej ścianie nową dużą drogę o umiarkowanych trudnościach (M5+, w skale 5). Droga jest kłopotliwa orientacyjnie, a zaczyna się przy sztolni kolejki zębatej. Wiedzie środkiem ściany, by w górze odchylić się ku linii spadku wierzchołka. Partia płyt na ostatnim wyciągu pokryta była 5-centymetrową warstwą lodu, co ułatwiło jej pokonanie. Po 8 godzinach wspinania -- z dwoma pobłądzeniami -- alpiniści stali na najwyższym czubku Niemiec. Warunki wiosenne wydają się być na tej ścianie najkorzystniejsze. Wobec rozproszenia dokumentacji, twórcy drogi nie są pewni, czy jej całość prowadzi terenem dotąd nieprzechodzonym, wszystko jednak wskazuje na to, że na większości wyciągów nie mieli poprzedników. Źródło: matthiasrobl.de.

Pamiętamy tragiczną lawinę w Managu pod szczytem Kang Guru w dniu 20 października 2005 roku. W zasypanej bazie zginęło wtedy 18 osób, 11 Nepalczyków i 7 Francuzów. Uratowało się tylko 4 tragarzy. Zaledwie część ofiar udało się odnaleźć w wielkich zwałach śniegu -- z pozostałymi trzeba było czekać do wiosennych roztopów. Poszukiwania dwóch ekip wysyłanych przez Ambasadę Francji były bezowocne. Trzecia z kolei w dniu 8 czerwca odnalazła zwłoki 3 Nepalczyków i 3 Francuzów. Tylko Szerpę Ang Pasanga udało się zidentyfikować -- pozostałych przerzucono do Katmandu, gdzie dokonane zostaną badania kodów genetycznych. Po rozpoznaniu zwłoki oddane zostaną rodzinom. O tragedii pisaliśmy w "Gazetce Górskiej" (GG 10/05 z 24.10.2005) i w "Głosie Seniora" (GS 10/05).

Po powrocie do Kahiltna Base, Turgeon zmienił partnera na Louisa-Philippe Ménarda i po krótkiej aklimatyzacji 28 maja wraz z nim przeszedł dziewiczy pas pomiędzy direttissimami Amerykańską (1967) i Japońską (1977) na południowej ścianie Denali (Mount McKinley zdjęcie). Po 2 biwakach, na wysokości przeszło 5000 m osiągnęli American Direct i nią -- z kolejnym biwakiem -- dotarli w rejon szczytu, którego w mgle nie mogli ostatecznie rozpoznać (chodziło o promień ok. 50 m). Przenocowali na Football Field i następnego rana szczęśliwie trafili na West Buttress, którą wrócili do bazy. The Canadian Direct pokonuje deniwelację rzędu 2500 m (alaskańskie 6; 5.9, M6, AI4, ok. 60 godzin). W zeszłym roku Turgeon wespół z Ménardem poprowadził wielką nową drogę na alaskańskim Mount Bradley.

Przeczytałem zamieszczony w "Gazetce Górskiej" artykuł "Everest -- 11 ofiar wiosny". Sam też śledziłem te wydarzenia. Pozostaje wiele znaków zapytania i sprawy nie do końca są powyjaśniane. Nowe relacje ciągle spływają, okazuje się nawet, że umierający Anglik David Sharp został nagrany na video (kamera na kasku Szerpy) przez ekipę Himex, działającą na zlecenie Discovery Channel. Do artykułu dodałbym parę uwag.

Wracając do sprawy Davida Sharpa dodać trzeba, że jedynym, kto próbował go ratować, był beznogi Mark Inglis i to on zrobił burzę w mediach. Jednak i on sam kontynuował wspinaczkę na szczyt, za co zresztą dostało mu się od mediów i od Hillarego. Z najostrzejszą krytyką wystąpił znany z 21 wejść na ośmiotysięczniki Bask Juan Oiarzabal w artykule internetowym "They Are not Climbers". Nie można jednak nie zauważyć, że w sezonie wiosennym 2006 wypadkom ulegali doświadczeni wspinacze (nie przypadkowi amatorzy) i wspinacze (nie amatorzy) obojętnie mijali umierających. Większość ekip odpowiedziała na zarzuty mediów (z wyjątkiem zespołu Himex), używając różnych argumentów -- od "nie zauważyłem" po "on nie był z naszej wyprawy" lub "mieliśmy własne kłopoty i osłabionych uczestników". Dla mnie nie ulega wątpliwości, że człowieka "efektywnie" nieżywego na wysokości ponad 8000 m da się uratować (ściągnąć, znieść). Są na to historyczne dowody -- omówienie tego wymagałoby jednak osobnego artykułu, do napisania którego może się zabiorę. Ale już teraz proponuję odejść od stereotypu i przestać powtarzać, że na dużej wysokości pomóc nie można -- taka argumentacja -- szczególnie po przypadku Halla (zresztą nie tylko) -- powinna zostać odrzucona i odejść w zapomnienie.

Miejmy nadzieję, że to tylko zaginięcie, choć szanse na ocalenie topnieją z upływem dni. W masywie alaskańskiego Mount Forakera (5304 m) trwają poszukiwania dwu pań, mimo młodego wieku należących do najwybitniejszych i najbardziej doświadczonych alpinistek całego kontynentu: Sue Nott i Karen McNeil. Postanowiły one zrobić czysto kobiece przejście głośnej drogi Infinite Spur (2850 m, alaskańskie 6). Wejście w filar zaplanowały na 14 maja, przygotowały się na turę 10-dniową. Kiedy minął czas alarmowy, rangerzy Denali National Park rozpoczęli poszukiwania. U podnóża ściany znaleźli tobołek zawierający śpiwór i radio -- stwierdzili, że spadł z dużej wysokości. W pobliżu leżały fragmenty ubrania. Tymczasem ślady wspinania się zauważono na filarze na wysokości 4250 m a następnie jeszcze wyżej, na 5000 m czyli przy końcu trudności drogi. Jednym z przypuszczeń jest, że alpinistki schroniły się w jamie śnieżnej, by przeczekać parodniową wichurę, jaka przewaliła się nad masywem podczas ich wspinaczki. Z jakiegoś powodu musiały stracić plecak. W ostatnich dniach rozpogodziło się i do akcji weszły helikoptery, m.in. wysokościowa Lama. Poszukiwania skoncentrowano na rejonie południowego wierzchołka Forakera (zdjęcie). W ciągu weekendu 10--11 czerwca nie było nowych wiadomości ze stacji ratowniczej w Talkeetna.

Obie panie mają duży dorobek alpinistyczny. Karen (37) zaliczyła szereg wielkich ścian w różnych partiach Globu, Sue (36) była na Shivlingu i uczestniczyła w poprowadzeniu nowej drogi na Kalankę, przeszła też ściany Eigeru i Grandes Jorasses, i to zimą. Obie stanowią zgraną parę -- dwa lata temu pokonały jako pierwszy kobiecy zespół drogę Cassina na południowej ścianie Mount McKinley. Warunki przejścia były ciężkie: trzy dni spędziły bez jedzenia a na dodatek zmuszone były zabiwakować na szczycie. Wtedy wszystko skończyło się szczęśliwie.

Planowany przez nas na sezon letni Istor-o Nal w Hindukuszu będzie na nas musiał niestety poczekać. Rząd Pakistanu troszkę nam w planach pomieszał, musieliśmy zmienić cel wyprawy, a półroczne przygotowania trzeba będzie częściowo spisać na straty. W dniu 18 maja 2006 nasza wyprawa na Istor-o-nal (7403 m) otrzymała od Ministerstwa Turystyki Pakistanu odmowę wydania zezwolenia na działalność w początkowo obiecanym rejonie. Otrzymaliśmy również informację, że żadna z wypraw nie otrzymała do tego dnia zezwolenia na działalność w pakistańskiej części Hindukuszu. Informację tę potwierdziła wyprawa grecka, ubiegająca się o zezwolenie na wejście na Tirich Mir, z którą jesteśmy w kontakcie. Ministerstwo Turystyki uzasadnia swoją decyzję względami bezpieczeństwa. W związku z powyższym zmuszeni jesteśmy odłożyć nasze plany dotyczące Istor-o-Nal, nie rezygnujemy jednak z wyprawy do Pakistanu. Naszym nowym celem będzie rejon Passu Sar (mapa). Znajduje on się w zachodniej części Batura Muztagh, oddalonej o 150 km od miejscowości Gilgit. Chcielibyśmy spróbować wejść na nieznane dotąd Polakom piękne szczyty Passu Sar (7478 m -- rysunek) i Pasu Diar (7295 m), a także rozszerzyć eksplorację doliny i wejść na sześciotysięczniki Nou Karisch Peak (6498 m) i Darmyani Peak (6085 m). Działalności wspinaczkowej towarzyszyłaby realizacja programu badań medycznych oraz dokumentacji rejonu Lodowca Passu. Oficjalny serwis wyprawy znaleźć można na stronie wyprawy.onet.pl