Zarzad PZA udostepnil nam oficjalne sprawozdanie z zeszlorocznego wyjazdu sportowego w gory egzotycznego Madagaskaru, ktore publikujemy z niewielkimi skrotami. Oryginalny tekst zostal zaakceptowany przez Zarzad KW Krakow, ktory wyjazd zorganizowal. (Red.)

Celem wyprawy (19 VIII – 20 IX 2000) byly gory Andrigitra w poludniowej czesci wyspy. W sklad ekipy weszli: Boguslaw Fic (kierownik), Waldemar Niemiec, Tomasz Samitowski, Krzysztof Zielinski i Michal Zielinski (KW Warszawa). Gory Andrigitra nie byly wczesniej odwiedzane przez polskich alpinistow a naszym zamiarem bylo poprowadzenie nowej drogi na scianie Tsaranoro. Do bazy w dolinie o tej samej nazwie dotarlismy 22 sierpnia 2000. Na poczatek postanowilismy pokonac kilka drog w rejonie, aby zapoznac sie ze specyfika wspinania w tutejszym granicie. Przeszlismy nastepujace drogi (wszystkie w stylu OS):

Do poprowadzenia nowej drogi wybralismy prawe ograniczenie 600-metrowej wschodniej sciany Tsaranoro Kely. Na scianie tej oprocz wymienionej wyzej "Out of Africa" (M. Piola, M. Motto, E. Pellizari i B. Robert) istnialy jeszcze dwie wczesniejsze drogi:

Poprowadzenie wybranej przez nas drogi zajelo nam 10 dni, przy czym akcje kilka razy przerywaly intensywne tropikalne burze. Ze wzgledu na specyfike skaly (jest ona pozbawiona jakichkolwiek szczelin), cala droga zostala przebyta z uzyciem wiertarki HILTI. Finalowego przejscia "Cucumbers Flying Circus" dokonalismy w stylu RP w dniu 8 wrzesnia 2000 roku. Ogolne trudnosci techniczne wycenilismy na 7+max, 7a obl., zas poszczegolne wyciagi na 5+, 5+, 6b, 6a+, 6c, 7a, 7b+, 7a+, 7a, 7a, 6c, 6b+.

W tym czasie Niemiec i Michal Zielinski poprowadzili nowa droge na znajdujacym sie w innej czesci doliny szczycie Le Dondy (2195 m). Ta bez mala 1000-metrowa sciana ma charakter zupelnie inny, niz masyw Tsaranoro. Poprowadzona przez naszych kolegow 24-wyciagowa droga "Tato Tato" (trudnosci do 6a) jest dopiero trzecia na tym rozleglym urwisku. Po ukonczeniu swojej drogi, Fic i Samitowski przeszli filar niemiecki Rain Boto na 450-metrowej scianie Karambony. Ta trudna (7b+) i niebezpieczna droga z 1995 roku – pierwsza w calym rejonie – miala wczesniej tylko jedno powtorzenie (przez zespol hiszpanski).

Na zakonczenie naszego sprawozdania chcielibysmy wspomniec o olbrzymich mozliwosciach eksplorowania nowych partii scian w gorach Andringitra. Wiele drog czeka na powtorzenia. W wiekszosci sa to dlugie i bardzo trudne technicznie wspinaczki – na szczegolna uwage zasluguje droga tyrolska z r. 1996 nazwana "Gondwanaland" (7b+, 800 m) wiodaca na szczyt Tsaranoro Be. Mamy nadzieje, ze nasza dzialalnosc obudzi zainteresowanie polskich alpinistow tym przepieknym i tak atrakcyjnym wspinaczkowo – i nie tylko wspinczkowo – rejonem gorskim.

Nagroda "Zlotego Czekana", zainicjowana przez Groupe de Haute Montagne i poczatkowo zwiazana z Festiwalem Filmowym w Autrans (czlonkami pierwszego Jury byli Polacy, Andrzej Zawada i Jozef Nyka), z miejsca stala sie wydarzeniem o prestizu miedzynarodowym, bowiem nominacje do niej staja sie przegladami osiagniec nalezacych do sportowych hitow roku. Tym razem obrady Jury (zlozonego glownie z dzialaczy GHM, przewodniczacy Paul Keller) jak i uroczystosc wreczenia nagrody odbyly sie 13 stycznia 2001 przy okazji zawodow lodowych w Argentiere-la-Bessee. Jurorzy mieli trudna prace, bowiem do nagrody pretendowaly nastepujace wspaniale realizacje:

Laureatami "Zotego Czekana" tym razem zostali Niemiec Thomas Huber i Szwajcar Ivan Wolf za swoja droge na Shivlingu (choc gdyby chodzilo o nasze typowania, glosowalibysmy bez wahan za Zlotym Filarem Spantika... – J.N.). Droga na Shivlingu otrzymala nazwe "Shiva's Line" (6b i A4 miedzy 6200–6400 m), a jej kluczowe miejsce stanowil 40-metrowy przewieszony mur skalny pod samym wiercholkiem. Relacje ze schematem zamiescil miesiecznik "Montagnes Magazine" 10/2000 s. 30–37. Brat Thomasa, Alex Huber, ktory nie towarzyszyl dwojce z powodu choroby, otworzyl na Shivlingu wlasna droge, nazwana "Therapie" (6a+), ktora opisal w "VerticalRoc" 7/2000. Wspolfundatorem nagrody "Zotego Czekana" jest od poczatku "Montagnes Magazin", a informacje o styczniowej imprezie przekazal nam Yves Peysson – remerciements!

W ewidencji Zarzadu PZA za rok zeszly (2000) znajduje sie kilka wypraw oraz troje indywidualnych wspinaczy z wiekszymi celami himalajskimi. Czesc z nich korzystala z dotacji Zwiazku, stosunkowo nieduzych (od 1000 do 24 000 zl) wobec bardzo wysokich wydatkow zwiazanych z realizacja przedsiewziec wyprawowych. Komisja Sportowa PZA akceptowala programy przedkladane przez organizatorow.

Interesujace osiagniecia naszych alpinistow znalazly uznanie w Urzedzie Kultury Fizycznej i Sportu, ktory przyznal kilkunastu osobom wysokie wyroznienia. I tak w maju 2000 r. Anna Czerwinska otrzymala od Prezesa UKFiS Nagrode za Wybitny Sukces Sportowy, jakim bylo wejscie na Everest i szczesliwe zaliczenie Korony Ziemi. W styczniu tego roku Prezes Mieczyslaw Nowicki przyznal "Nagrody Najwyzszej Klasy za Wybitne Sukcesy Sportowe" oraz honorowe plakiety ekipie wyprawy na Grenlandie (Janusz Golab, Stanislaw Piecuch, Jacek Fluder i Marcin Tomaszewski). Za wejscia na Madagaskarze "Nagrody Sredniej Klasy" otrzymali Boguslaw Fic, Tomasz Samitowski oraz bracia Krzysztof i Michal Zielinscy. W kategorii juniorow, Prezes UKFiS przyznal Kindze Ociepce dyplom "za zdobycie tytulu mistrzyni swiata w konkurencji na trudnosc podczas Mistrzostw Swiata we Wspinaniu Sportowym w Amsterdamie" (por. GS 02/2001).

Instruktor ("professeur") ENSY, Jean-Christophe Lafaille znowu przypomnial o sobie w Chamonix, "wpisujac swoje imie w historyczna zachodnia sciane Petit Dru". Od 12 do 20 lutego 2001 ciezko pracowal nad nowa droga, ktora wypatrzyl rok wczesniej i rozpoczal w towarzystwie Jerome Arpina. 200 m rozpietych wowczas lin wykorzystal przy obecnej solowej realizacji. Droga ma w wiekszosci charakter "artif" – z kluczowymi odcinkami w gornej czesci (A4, A5). Biwakowal na platforemce na wysokosci 2980, 3100, 3230 i 3360 m. Przez kilka dni byl bez lacznosci z "ziemia", zgubil bowiem telefon, w ktory smialym manewrem zaopatrzyl go potem pilot helikoptera. Przedostatniego dnia rozszalala sie wichura 60 km/h, ktora zmusila go do ucieczki na koncowke starej drogi, wychodzacej z polnocnej sciany. Szczyt 3733 m osiagnal 20 lutego okolo poludnia. "Udalo mi sie zrobic droge wyjatkowa – mowi – tak pod wzgledem estetyki, jak i trudnosci, stylem i atmosfera przypominajaca slynne drogi na El Capitanie." W r. 1995 Lafaille wslawil sie 15-dniowym raidem, w ktorego trakcie przeszedl 10 slynnych scian alpejskich, w tym 9 polnocnych (m.in. Eigeru, Matterhornu, Grandes Jorasses).

19 grudnia zmarl Pierre Allain, grand seigneur alpinizmu francuskiego i jedna z najwiekszych jego postaci z lat miedzywojennych. W dniu 7 stycznia ukonczylby 97 lat. Urodzil sie w Mirabeau i nalezal do kilku prekursorow boulderingu – to on byl jednym z czolowych eksploratorow Fontainebleau, gdzie wslawil sie dlugimi lancuchowkami technicznych drog. Byl przeciwnikiem hakowek i innych sztucznych pomocy. Alpinisci pamietaja jego smiale realizacje, takie jak direttissima poludniowej sciany La Meije czy polnocna sciana Petit Dru (z Jeanem Leiningerem), za ktora otrzymal wysokie odznczenie panstwowe (1935). Z Leiningerem przeszedl tez wschodnia sciane Dent du Caiman, do niego nalezy drugie przejscie grani Hirondelles – z duzymi nowymi wariantami. W r. 1936 uczestniczyl we francuskiej wyprawie w Karakorum i probie wejscia na Gasherbrum I (Hidden Peak). W 1938 atakowal Filar Walkera na kilka dni przed Cassinem. Byl racjonalizatorem sprzetu gorskiego, m.in. wynalazca "nogi slonia". Jego maly warsztat w Uriage produkowal rocznie do 30 000 znanych na calym swiecie karabinkow. Od r. 1934 byl czlonkiem Groupe de Haute Montagne, kora napisala w nekrologu, ze oto odchodzi une figure unique de l'alpinisme francais.

Festiwal Filmow Gorskich w Banff uczcil swoje 25-lecie (juz! – kiedy te lata przelecialy?) wydaniem tej eleganckiej choc raczej niskobudzetowej ksiegi, o ktorej ostatnio duzo sie mowi na swiecie. Na tresc dziela (poza zwiezla historia Festiwalu – ss. 240–251) skladaja sie eseje przeszlo 30 autorow – jeden w drugiego asow z gornej polki alpinizmu swiatowego, dosc wymienic Boningtona, Cassina, Scotta, Junko Tabei, Catherine Destivelle, Lynn Hill, Kitty Calhoun, Hillary'ego, Childa, Messnera, Viestursa, Breashersa – na dobra sprawe nalezaloby wyliczyc wszystkich, tak wyrownana jest bowiem ich sportowa klasa. Zgodnie z podtytulem ksiazki, autorzy zerkaja w przyszlosc i probuja prognozowac kierunki rozwoju alpinizmu, glownie jednak pisza o tym, co juz bylo, a ich indywidualne sciezki gorskie i ich przemyslenia lacza sie w zywa historie wielkiego alpinizmu zachodniego (takze skalkowego) na przestrzeni minionego polwiecza. Wszyscy spowiadaja sie z tego, co popycha ich w gory i co skalno-lodowe swiaty dla nich znacza, powtarzaja tez zapewnienia, ze w gorach szukaja symbiozy z natura i wewnetrznych przezyc, nie zas poklasku i brylowania w mediach, co przyjac trzeba z wyrozumialym usmiechem, gdyz dzialalnosc publiczna wszystkich jaskrawo przeczy tym deklaracjom. W ksiazce uderza brak reprezentacji Francji – poza Destivelka nie ma nikogo, brak tez Niemcow i tak ostatnio aktywnych Hiszpanow, nie wspominajac juz o Japonczykach (tylko Junko Tabei) czy zupelnie nieobecnych Rosjanach. Slowenie reprezentuje Silvo Karo, Polske – Krzysztof Wielicki, artykulem zatytulowanym "The Crown of the Himalaya" – autobiograficznym, lecz mocno zaznaczajacym pozycje Polski w tej swiatowej panoramie alpinizmu. Artykuly zdobia wspaniale portrety wszystkich autorow, wykonane w ciagu lat przez nadwornego fotografika Festiwalu, Craiga Richardsa, pozowane, a jednak bardzo prawdziwe. Ksiazke przyslal nam z mila dedykacja Andrzej Nowacki – wyjatkowo utrafiony upominek! (jn)