Tak sie zlozylo w tym roku, ze sezon skalny rozpoczalem w styczniu wyjazdem do New River Gorge (NRG) na poludniu West Virginii. W ciagu kilku nastepnych miesiecy odbylem na -- jak ja to nazywam -- "Bliski Zachod" kilkanascie podrozy, odwiedzajac rowniez dwukrotnie Red River Gorge w Kentucky. W marcu kilka dni spedzilem z Hania Beutler w Red Rocks w Nevadzie, gdzie przypadkowo spotkalismy sie z Krzyskiem Belczynskim. NRG jednak ze wzgledu na polozenie (6--7 godzin jazdy z domu w Pensylwanii) pozostaje w tym sezonie moim numerem 1. Nazwa "New" obejmuje skalne tereny piaskowcowe polozone wzdluz kanionu rzeki New, a takze okolice jeziora Summersville i rzeki Meadow. Wspinanie sportowe, tradycyjne i mieszane. 2000 drog, wybor przeolbrzymi i o wielkiej roznorodnosci (zdjecia). Moimi wyjazdowymi partnerami byli Stefan Wisniewski (Warszawa), Kuba Ciara (Walbrzych), a przede wszystkim Hania Beutler. Jako "wspinacz niedzielny" spedzam mnostwo czasu w podrozy. Wyjazd do New to przeciez 14 godzin jazdy w te i z powrotem, trzeba przyznac, ze w komfortowych warunkach, bo droga do Wirginii Zachodniej jest nie tylko wygodna, ale takze niezatloczona. Z glosnikow plynie muzyka Dave'a Douglasa, Billa Frisella, Keitha Jarretta lub Metallica. Wyjazdy te (ostatnio 5 weekendow pod rzad!) to niestety takze niemale wydatki na benzyne (o srodowisku nie wspominam...). Policzylem, ze w naszym domowym budzecie pozycja "paliwo" w ostatnim miesiacu przekroczyla $ 600. To wiecej niz wydajemy na zywnosc! W New zatrzymujemy sie zawsze na kempingu Chestnut Creek, gdzie moze panuje troche "skoczylasowska" atmosfera, ale przynajmniej zawsze jest porzadek, czyste kibelki i cieply prysznic. Chociaz jestem "wspinaczem niedzielnym", to stale z ambicjami, nazwijmy to nawet sportowymi. Staram sie wspinac przede wszystkim "od strzalu". Probuje sie z dwunastkami, tej wiosny nawet z duzym powodzeniem. W tym sezonie udalo mi sie zrobic OS takie drogi, jak "Push" i "Ministry", obie 5.12b a ponadto 5.12a: "Control" i "Schneezal". Kilka innych drog o podobnych trudnosciach zrobilem tez w Red River Gorge. Tam zreszta zwykle przychodzi mi to latwiej, z uwagi na ich raczej wytrzymalosciowy charakter, w czym czuje sie pewniejszy. Na jednej z nich (Pine, 5.12a) przezylem piekny i dlugi lot, zakonczony w koronie wielkiego drzewa. Poniewaz znalazlem sie tam (w tym drzewie) zupelnie nieoczekiwanie, zaznalem sporych emocji... Oprocz ladnych drog i pieknej skaly, niepodwazalna zaleta New jest relatywnie maly ruch wspinaczkowy. Scisku w skalach nie czulo sie nawet w majowy (19--21), swiateczny dla wspinaczy weekend, kiedy odbywalo sie doroczne, po raz czwarty z rzedu, New River Rendez-vous. Na zjazd ten przybylo ponad 700 osob. Bylo tloczno i gwarno, ale tylko na biwakowej polanie Burnwood. Hojnie dopisali sponsorzy, a organizatorzy postarali sie o liczne atrakcje, jak zawody wspinaczkowe i slackline, prelekcje, bezplatne zajecia szkoleniowe (pierwsza pomoc, fotografia, buldering, yoga, wspinanie w rysach), poczestunki i piwo. Wsrod prelegentow znalazl sie znany komik (i rzecz jasna znakomity wspinacz) Timmy O'Neill, przybyly do Fayetteville prawie wprost z Polski, gdzie -- jak sie dowiedzialem od Alka Lwowa i Macka Ciesielskiego -- mial bardzo udane wystapienie we Wroclawiu i gdzie wspinal sie z sukcesami w "moich" Sokolich Gorach (Hokej, Pod Zjazdem na Sukiennicach, Zulu-gula na Tepej). Na ogol chwalony jest za swoje wystepy, niestety tym razem zawiodl go instynkt prelegenta i dal przyklad antyprelekcji. Kiedy snujac zarty po trzech kwadransach pokazu tkwil stale przy trzecim przezroczu, zniechecilem sie. Nie zobaczylem wiec wystepujacych po nim (grubo juz po polnocy) Johna Varco i Craiga Luebbena. Ogolnie spotkanie zakonczylo sie wielkim sukcesem i zebraniem 10 000 dolarow, ktore posluza na wymiane spitow. Dla milosnikow rejonu waznym wydarzeniem jest ukazanie sie wznowienia przewodnika Steve Cartera, z ktorym warto tez zaznajomic Czytelnikow naszej "Gazetki" (vide Nowosci wydawnicze). Do zobaczenia na Legacy!

Wor hiperbaryczny, od nazwiska tworcy zwany tez workiem Gamowa, od bez mala 20 lat ratuje z opresji ofiary choroby wysokosciowej na wyprawach i trekingach. Opisane w literaturze przyklady skutecznych interwencji w przypadkach wysokosciowego obrzeku mozgu (HACE) czy pluc (HAPE) ida w setki, niestety niedostatki konstrukcyjne urzadzenia mocno ograniczaja zakres jego stosowania: jest wielkie (2,2 x 0,65 m), ciezkie (przeszlo 6 kg), drogie i dosc skomplikowane w obsludze, przy akcjach gorskich nie nalezy wiec na ogol do wyposazenia wyzszych obozow, gdzie byloby najbardziej potrzebne. Od pewnego czasu na Uniwersytecie w Innsbrucku pracuje zespol lekarsko-inzynierski, ktory proponuje radykalna modernizacje konstrukcji worka -- z pelnym zachowaniem idei sprezania powietrza i symulowania ta droga ratujacych zycie nizszych wysokosci. Prace sa zaawansowane a nowy koncept opiera sie na zastapieniu klopotliwego 2-metrowego cylindra (zdjecie) malym przezroczystym helmem cisnieniowym, obejmujacym tylko glowe i szyje. Helmy takie juz istnieja (CPAP-Helm) i znajduja zastosowanie w lecznictwie szpitalnym przy podawaniu tlenu lub sztucznym oddychaniu -- ten ma otrzymac dodatki w postaci specjalnego wentyla i recznej pompki, pozwalajacej podnosic wewnatrz cisnienie do pozadanego poziomu, ew. z dosaczaniem tlenu. Lekki helm mozna bedzie zabierac na trekingi i wynosic do wysokich obozow, a co najwazniejsze -- chorych mozna w nim bedzie sprowadzac w dol bez potrzeby pozbawiania ich na czas zejscia zbawczego naddatku cisnienia. Nie bez znaczenia bedzie tez oczywiscie redukcja ceny. Ostateczny egzamin nowe rozwiazanie ma zdac latem w Pamirze, dokad wyjezdza zespol konstruktorow, lekarzy i "probantow", by na Piku Lenina (7134 m) w kolejnych obozach 4400, 5300 i 6400 m przeprowadzic praktyczne testy. Autorzy nazwali swoj patent TAR-Helm (Thin Air Rescue-Helm) i wlozyli duzo staran, by maksymalnie uproscic jego praktyczne uzytkowanie -- bez grupy pomocnikow i bez potrzeby studiowania dlugiej instrukcji.

Jak pamietamy, przy alpinizmie wysokosciowym zachorowalnosc i urazowosc jest bardzo wysoka (do 25%) a srednia smiertelnosc wynosi 3%, co -- zauwazmy -- w sposob obrazowy potwierdzila tej wiosny statystyka wejsc i zgonow na Everescie, wcale nie bedaca -- jak by wynikalo z tonu mediow -- jakims nadzwyczajnym dopustem bozym. Poniewaz wiekszosc wypadkow smiertelnych to ofiary AMS, HACE lub HAPE -- zmniejszenie tych zagrozen powinno wyraznie obnizyc owe drastyczne procenty. (jn)

To napawa optymizmem: nawet w tak rozdeptanym i zabudowanym masywie, jak Zugspitze (2962 m), mozna jeszcze znalezc szmat dziewiczego terenu (zdjecie). 13 maja Marcel Rossbach i Matthias Robl poprowadzili na polnocnej scianie nowa duza droge o umiarkowanych trudnosciach (M5+, w skale 5). Droga jest klopotliwa orientacyjnie, a zaczyna sie przy sztolni kolejki zebatej. Wiedzie srodkiem sciany, by w gorze odchylic sie ku linii spadku wierzcholka. Partia plyt na ostatnim wyciagu pokryta byla 5-centymetrowa warstwa lodu, co ulatwilo jej pokonanie. Po 8 godzinach wspinania -- z dwoma pobladzeniami -- alpinisci stali na najwyzszym czubku Niemiec. Warunki wiosenne wydaja sie byc na tej scianie najkorzystniejsze. Wobec rozproszenia dokumentacji, tworcy drogi nie sa pewni, czy jej calosc prowadzi terenem dotad nieprzechodzonym, wszystko jednak wskazuje na to, ze na wiekszosci wyciagow nie mieli poprzednikow. Zrodlo: matthiasrobl.de.

Pamietamy tragiczna lawine w Managu pod szczytem Kang Guru w dniu 20 pazdziernika 2005 roku. W zasypanej bazie zginelo wtedy 18 osob, 11 Nepalczykow i 7 Francuzow. Uratowalo sie tylko 4 tragarzy. Zaledwie czesc ofiar udalo sie odnalezc w wielkich zwalach sniegu -- z pozostalymi trzeba bylo czekac do wiosennych roztopow. Poszukiwania dwoch ekip wysylanych przez Ambasade Francji byly bezowocne. Trzecia z kolei w dniu 8 czerwca odnalazla zwloki 3 Nepalczykow i 3 Francuzow. Tylko Szerpe Ang Pasanga udalo sie zidentyfikowac -- pozostalych przerzucono do Katmandu, gdzie dokonane zostana badania kodow genetycznych. Po rozpoznaniu zwloki oddane zostana rodzinom. O tragedii pisalismy w "Gazetce Gorskiej" (GG 10/05 z 24.10.2005) i w "Glosie Seniora" (GS 10/05).

Po powrocie do Kahiltna Base, Turgeon zmienil partnera na Louisa-Philippe Menarda i po krotkiej aklimatyzacji 28 maja wraz z nim przeszedl dziewiczy pas pomiedzy direttissimami Amerykanska (1967) i Japonska (1977) na poludniowej scianie Denali (Mount McKinley zdjecie). Po 2 biwakach, na wysokosci przeszlo 5000 m osiagneli American Direct i nia -- z kolejnym biwakiem -- dotarli w rejon szczytu, ktorego w mgle nie mogli ostatecznie rozpoznac (chodzilo o promien ok. 50 m). Przenocowali na Football Field i nastepnego rana szczesliwie trafili na West Buttress, ktora wrocili do bazy. The Canadian Direct pokonuje deniwelacje rzedu 2500 m (alaskanskie 6; 5.9, M6, AI4, ok. 60 godzin). W zeszlym roku Turgeon wespol z Menardem poprowadzil wielka nowa droge na alaskanskim Mount Bradley.

Przeczytalem zamieszczony w "Gazetce Gorskiej" artykul "Everest -- 11 ofiar wiosny". Sam tez sledzilem te wydarzenia. Pozostaje wiele znakow zapytania i sprawy nie do konca sa powyjasniane. Nowe relacje ciagle splywaja, okazuje sie nawet, ze umierajacy Anglik David Sharp zostal nagrany na video (kamera na kasku Szerpy) przez ekipe Himex, dzialajaca na zlecenie Discovery Channel. Do artykulu dodalbym pare uwag.

Wracajac do sprawy Davida Sharpa dodac trzeba, ze jedynym, kto probowal go ratowac, byl beznogi Mark Inglis i to on zrobil burze w mediach. Jednak i on sam kontynuowal wspinaczke na szczyt, za co zreszta dostalo mu sie od mediow i od Hillarego. Z najostrzejsza krytyka wystapil znany z 21 wejsc na osmiotysieczniki Bask Juan Oiarzabal w artykule internetowym "They Are not Climbers". Nie mozna jednak nie zauwazyc, ze w sezonie wiosennym 2006 wypadkom ulegali doswiadczeni wspinacze (nie przypadkowi amatorzy) i wspinacze (nie amatorzy) obojetnie mijali umierajacych. Wiekszosc ekip odpowiedziala na zarzuty mediow (z wyjatkiem zespolu Himex), uzywajac roznych argumentow -- od "nie zauwazylem" po "on nie byl z naszej wyprawy" lub "mielismy wlasne klopoty i oslabionych uczestnikow". Dla mnie nie ulega watpliwosci, ze czlowieka "efektywnie" niezywego na wysokosci ponad 8000 m da sie uratowac (sciagnac, zniesc). Sa na to historyczne dowody -- omowienie tego wymagaloby jednak osobnego artykulu, do napisania ktorego moze sie zabiore. Ale juz teraz proponuje odejsc od stereotypu i przestac powtarzac, ze na duzej wysokosci pomoc nie mozna -- taka argumentacja -- szczegolnie po przypadku Halla (zreszta nie tylko) -- powinna zostac odrzucona i odejsc w zapomnienie.

Miejmy nadzieje, ze to tylko zaginiecie, choc szanse na ocalenie topnieja z uplywem dni. W masywie alaskanskiego Mount Forakera (5304 m) trwaja poszukiwania dwu pan, mimo mlodego wieku nalezacych do najwybitniejszych i najbardziej doswiadczonych alpinistek calego kontynentu: Sue Nott i Karen McNeil. Postanowily one zrobic czysto kobiece przejscie glosnej drogi Infinite Spur (2850 m, alaskanskie 6). Wejscie w filar zaplanowaly na 14 maja, przygotowaly sie na ture 10-dniowa. Kiedy minal czas alarmowy, rangerzy Denali National Park rozpoczeli poszukiwania. U podnoza sciany znalezli tobolek zawierajacy spiwor i radio -- stwierdzili, ze spadl z duzej wysokosci. W poblizu lezaly fragmenty ubrania. Tymczasem slady wspinania sie zauwazono na filarze na wysokosci 4250 m a nastepnie jeszcze wyzej, na 5000 m czyli przy koncu trudnosci drogi. Jednym z przypuszczen jest, ze alpinistki schronily sie w jamie snieznej, by przeczekac parodniowa wichure, jaka przewalila sie nad masywem podczas ich wspinaczki. Z jakiegos powodu musialy stracic plecak. W ostatnich dniach rozpogodzilo sie i do akcji weszly helikoptery, m.in. wysokosciowa Lama. Poszukiwania skoncentrowano na rejonie poludniowego wierzcholka Forakera (zdjecie). W ciagu weekendu 10--11 czerwca nie bylo nowych wiadomosci ze stacji ratowniczej w Talkeetna.

Obie panie maja duzy dorobek alpinistyczny. Karen (37) zaliczyla szereg wielkich scian w roznych partiach Globu, Sue (36) byla na Shivlingu i uczestniczyla w poprowadzeniu nowej drogi na Kalanke, przeszla tez sciany Eigeru i Grandes Jorasses, i to zima. Obie stanowia zgrana pare -- dwa lata temu pokonaly jako pierwszy kobiecy zespol droge Cassina na poludniowej scianie Mount McKinley. Warunki przejscia byly ciezkie: trzy dni spedzily bez jedzenia a na dodatek zmuszone byly zabiwakowac na szczycie. Wtedy wszystko skonczylo sie szczesliwie.

Planowany przez nas na sezon letni Istor-o Nal w Hindukuszu bedzie na nas musial niestety poczekac. Rzad Pakistanu troszke nam w planach pomieszal, musielismy zmienic cel wyprawy, a polroczne przygotowania trzeba bedzie czesciowo spisac na straty. W dniu 18 maja 2006 nasza wyprawa na Istor-o-nal (7403 m) otrzymala od Ministerstwa Turystyki Pakistanu odmowe wydania zezwolenia na dzialalnosc w poczatkowo obiecanym rejonie. Otrzymalismy rowniez informacje, ze zadna z wypraw nie otrzymala do tego dnia zezwolenia na dzialalnosc w pakistanskiej czesci Hindukuszu. Informacje te potwierdzila wyprawa grecka, ubiegajaca sie o zezwolenie na wejscie na Tirich Mir, z ktora jestesmy w kontakcie. Ministerstwo Turystyki uzasadnia swoja decyzje wzgledami bezpieczenstwa. W zwiazku z powyzszym zmuszeni jestesmy odlozyc nasze plany dotyczace Istor-o-Nal, nie rezygnujemy jednak z wyprawy do Pakistanu. Naszym nowym celem bedzie rejon Passu Sar (mapa). Znajduje on sie w zachodniej czesci Batura Muztagh, oddalonej o 150 km od miejscowosci Gilgit. Chcielibysmy sprobowac wejsc na nieznane dotad Polakom piekne szczyty Passu Sar (7478 m -- rysunek) i Pasu Diar (7295 m), a takze rozszerzyc eksploracje doliny i wejsc na szesciotysieczniki Nou Karisch Peak (6498 m) i Darmyani Peak (6085 m). Dzialalnosci wspinaczkowej towarzyszylaby realizacja programu badan medycznych oraz dokumentacji rejonu Lodowca Passu. Oficjalny serwis wyprawy znalezc mozna na stronie wyprawy.onet.pl